ORGELS in de Vlaamse Ardennen

Motivering

​

Tot het cultureel erfgoed behoren zeker onze waardevolle orgels uit de streek die vandaag de dag, jammer genoeg, te weinig onderhoud, aandacht of appreciatie krijgen van onze gemeenschap. Het is traditioneel erfgoed dat al decennia of eeuwen standhoudt en een patrimonium dat niet mag verdwijnen. Toch lijkt dit meer en meer te gebeuren aangezien onze kerken herbestemd worden en dit uniek erfgoed enkel daar is terug te vinden.
De maker van deze website wenst zijn passie met mensen te delen. Vooraleer hij deze stap waagde, heeft hij zichzelf jarenlang onderbouwd en bijgeschoold. Zo kwam hij in contact met verschillende orgelbouwers en organisten, verdiepte hij zich in verschenen literatuur en bespeelde hij zelf waardevolle orgels om zijn kennis te verbreden en actualiseren.  Sinds enkele jaren is hij ook actief in de orgelbouw.

​

Sinds de sluiting van enkele kerken, de afnemende interesse voor orgels bij het grote publiek en de voelbare inkrimping van financiële middelen duidelijk voelbaar zijn, werd het hoogstnoodzakelijk actie te ondernemen.

​

​

Doelstellingen

​

1. Bekendheid geven aan een ruim publiek over dit specifieke erfgoed
2. Informatie verschaffen over het orgelerfgoed in de streek van de Vlaamse Ardennen
3. Bewustmaking om dit patrimonium niet aan zijn lot over te laten
4. Bespeelbaar houden van de meest waardevolle instrumenten in de streek

5. Verhinderen dat waardevol orgelerfgoed verloren gaat

Op die manier willen we:
- waarborgen creëren, zodat de unieke positie van het orgelerfgoed gehandhaafd blijft
- een verantwoorde omgang met het historische orgelbezit stimuleren
- alles bevorderen wat rechtstreeks of zijdelings met dit erfgoed verband houdt of daartoe dienstig kan zijn, in de ruimste zin van het woord.

​

​

Missie

Orgels moeten bespeeld worden, anders raken ze in verval en gaan ze verloren. Orgels moeten ook onderhouden worden om ze optimaal te kunnen gebruiken. Om ervoor te zorgen dat ze bespeeld, onderhouden of gerestaureerd kunnen worden, zijn muziek, musici, orgelbouwers en wetenschappers nodig. Om de interactie tussen musici, componisten, bouwers, wetenschappers en orgels levend te houden, moeten steeds voldoende mensen geboeid worden door dit magnifieke fenomeen. Bovenal is een stevig maatschappelijk draagvlak nodig.
Onze missie is gebaseerd op de overtuiging dat het orgelerfgoed en de orgelkunst van een zodanig groot en breed cultuurhistorisch belang zijn, dat ze de voortdurende aandacht verdienen van een zo groot mogelijk publiek.
(naar: missie van Stichting Nationaal Instituut voor de Orgelkunst, Nederland)

​

​

Visie
Onze visie is dat de aandacht voor het orgelerfgoed het best kan worden bewerkstelligd door dit erfgoed en zijn omgeving toegankelijk te maken voor een breed publiek.

 

​

Concrete realisaties

​

• In kaart brengen van het orgelerfgoed in de Vlaamse Ardennen.  Het resultaat ervan wordt gepubliceerd op deze website: http://svenvermassen.wix.com/orgelvlaamseardennen.
   

• Op regelmatige basis in de aandacht brengen van (activiteiten rond) het regionaal orgelerfgoed op de facebookpagina ‘Orgellandschap Vlaamse Ardennen’ https://www.facebook.com/orgelsvlaamseardennen/
   

• Het publiceren van artikels:
  - decembereditie 2013 van Heemkundig tijdschrift ‘De Zwalmgalm’: een themanummer volledig gewijd aan het orgelerfgoed van Horebeke en Zwalm
  - diverse artikels in het Heemkundig Tijdschrift 'Bouveloo' van Wortegem-Petegem (jg.11&12: 2018 nrs. 1, 2, 3; 2019 nrs. 1 & 2)
  - artikel in jaarboek Hultheim uitgave 2024 over de Kruishoutemse orgels
  - artikels in verschillende edities van Kerk en Leven, gewijd aan het plaatselijk orgelpatrimonium
  - artikels in kerkmuzikale nieuwsbrieven die aan koorleden en alle kerkmuzikaal betrokkenen in Horebeke en Zwalm werden uitgedeeld
  - ...
   

• Lezingen, rondleidingen, demonstraties, …
  Open Monumentendag, Open Kerkendag, lezing over ‘Orgels in de Vlaamse Ardennen’, lezing over een specifiek orgel (bijv. Nederzwalm, Moregem) of orgels in een specifieke regio (Wortegem-Petegem, Oudenaarde,...), open kerk gelegenheden, ...
   

• Ondersteunen en adviseren bij plaatselijke initiatieven
   

• Communicatie met kerkfabrieken betreffende met voorstellen rond een orgelbeleid of signaleren van bepaalde dringende onderhoudswerkzaamheden die aan de specifieke instrumenten moet gebeuren, om verder verval te voorkomen
  - brief aan de kerkfabrieken in Horebeke-Zwalm met ‘voorstel beleid orgels’
   

• Bekendmaking bij een jong publiek
   

•  Samenwerking met orgelvereniging De Principaal (Gent):
  - masterclass zomerweek "De Vossenstaart van Etikhove" in Etikhove en diverse oefen- en lesinstrumenten in de regio, 2017
  - orgelexcursie met Nostalbus in de Vlaamse Ardennen, 1 oktober 2017