ORGELS in de Vlaamse Ardennen
Een ongekend maar boeiend patrimonium
Het orgel van Sint-Denijs-Boekel
Een pneumatisch orgel door de gebroeders Joris
Bouwer: François & Joseph Joris (Ronse)
Bouwjaar: 1902
Voormalig orgel:
In 1828 werd door Pieter Van Peteghem een orgel geplaatst met 11 registers.
In de archieven vinden we in december 1827 een betaling aan Joannes Baptieste Vermeulen temmerman (dit laatste woord duidt op zijn beroep) voor het maeken en placeren van de orgelkasse 89 daegen aan 77 cents par dag terug.
Het is maar de vraag of er van dit voormalig orgel nog iets overgebleven is. Verder inwendig onderzoek van het orgel zou dit moeten uitwijzen, maar op het eerste zicht is er van dit voormalig orgel niets overgebleven. Het orgel zal wellicht vergelijkbaar geweest zijn met het Van Peteghem-instrument dat in Roborst staat.
Typering:
De orgels van Joris zijn allemaal gebouwd in een laatromantische (postromantische) stijl. Typisch is o.a. het gebruik van het pneumatisch stelsel.
Klaviatuur:
vrijstaande speeltafel
Vanaf de invoering van pneumatische en elektrische tractuursystemen wordt de vrijstaande speeltafel zeer populair.
Huidige toestand van het orgel te Sint-Denijs-Boekel
Orgelkast:
De neogotische orgelkast is slechts een schijnfront met niet sprekende houten sierpijpen. Het orgel zelf zit volledig in een zwelkast verwerkt. Het front is voorzien van in totaal 7 pijpenvelden in een spitsboog, steeds met 7 sierpijpen, waarvan de labia een omgekeerde V vormen. Aan de zijde van de kerk zijn er drie pijpenvelden, aan de zijde van de speeltafel zijn dat er vier.
Het instrument werd in mei-juni 1902 geplaatst (orgelkas niet inbegrepen) voor 5000 f. In oktober van datzelfde jaar werd de orgelkas geplaatst voor 1150 f.
Onderhoud:
1928: installatie van een 'ventilateur électrique' door orgelbouwers joris (Ronse)
1929: herstel van het orgel door Joris (Ronse)
1947: herstel door firma Joris, orgelmaker te Aarschot
1958: herstel door Van de Loo (Leuven)
Dispositie:
2 manualen en pedaal, 10 registers
Het orgel bevat de huidige dispositie (volgens de registertrekkers boven het klavier):
Op het hoofdklavier:
Bourdon 16', Montre 8', Prestant 4', Doublette 2', Trompette 8'
Op het nevenklavier:
Bourdon 8', Salicional 8', Voix céleste 8', Flûte 4'
Op het pedaal:
Soubasse 16'
Speelhulpen (bediening met de voeten):
Grand orgue au pédalier
Récit au grand orgue
Expression (zwelpedaal)
Trémolo
Huidige toestand:
- Bespeelbaarheid:
niet bespeelbaar
heel wat pijpen zijn doorgezakt, bij gebrek aan roostering
- Gebruik:
wordt niet meer gebruikt
