ORGELS in de Vlaamse Ardennen
Een ongekend maar boeiend patrimonium
Het Thunusorgel van O.-L.-Vrouw van Bijstand (De Klijpe)
Een 20ste eeuws orgel met een aantrekkelijk front in open opstelling
Een orgel van een blinde orgelbouwer, sinds 2025 hopelijk niet "stom" gemaakt...
Het orgel van De Klijpe leent zich voor een breed repertoire en is inzetbaar om koormuziek te begeleiden maar kan tegelijkertijd ook een solistische rol vervullen. Het orgel kan een belangrijke rol spelen bij de herbestemming van de kerk. Hopelijk wordt in het beleid hiermee rekening gehouden.
Orgelbouwer:
Bouwjaar:
Typering:
Orgelkast:
Tractuur:
Gebruik:
Aloïs Thunus (1911-1993), Manufacture d'Orgues (Malmédy)
Aloïs Thunus was blind, hetgeen hem niet belette het gecompliceerde orgelbouwersvak uit te oefenen met behulp van enkele medewerkers. Zijn zoon Albéric nam in 1979 de leiding van het bedrijf. (bron: Inventaris Onroerend Erfgoed)
1962
De kerk werd in 1958 ingewijd.
modern orgel, geschikt voor een breed repertoire. Een type dat kan gerekend worden tot de zogenaamde 'Orgelbeweging' of in pejoratieve zin wel eens een 'compromisorgel' genoemd. De hoogliggende registers verwijzen enerzijds naar wat men een (neo-)barok stijl noemt, terwijl de zwelkast nog een invloed is uit de (post)romantiek.
Een geslaagd modern front
Het front staat in een open opstelling met een boeiende vormgeving van frontpijpen in twee kleuren door de afwisseling tussen orgelmetaal en rood koper.
R. Van Houte uit Gent ontwierp het specifieke en sierlijke front.
Er is een zwelkast aanwezig in de ruimte achter het orgel, dit voor het bovenklavier. De spelen van het onderklavier en pedaal staan in open opstelling achter het sierlijke front.
elektropneumatisch
Het orgel is goed toegankelijk voor onderhoudswerkzaamheden.
Het orgel werd regelmatig gebruikt in de weekendvieringen. In 2024 was dit nog één viering per maand. In januari 2025 werd de laatste viering gespeeld op het orgel. Voor deze gelegenheid gaven diverse organisten een bespeling van het orgel na de afscheidsviering.
De uitdaging voor de toekomst ligt nu in het verder blijven onderhouden en gebruiken van dit instrument.
Huidige toestand:
Klaviatuur:
Het orgel is steeds goed bespeelbaar geweest, o.a. door een jaarlijks onderhoud.
Enkele pijpvoeten van de frontpijpen zijn wel ingezakt en vertonen de zogenaamde 'varkenssnuiten'.
De registertuimelaars zijn sinds ca. 2020 in niet al te beste staat meer: een chemische reactie zorgt ervoor dat de tuimelaars verpulveren. Wellicht zijn deze tuimelaars vervaardigd uit caseïne of 'melkplastic'. Dit materiaal is zeer vochtgevoelig. Sinds ca. 2020 valt het op dat de kerk veel last heeft van condens, wellicht door een gebrek aan ventilatie.
In 2023 en 2024 werden voor zeer beperkte budgetten onderhoudswerkzaamheden aan het orgel uitgevoerd. Daarbij werden onder meer heel wat membranen (pneumatische onderdelen) vervangen. Het leder van de membranen is door de tand des tijds stilaan aan het versterven.
De speeltafel met twee manualen en pedaal staat voor de orgelkast. De bespeler kijkt de kerk in. De verhoudingen van de speeltafel zijn niet standaard om het pedaal comfortabel te kunnen bespelen.
Dispositie:
[Pedaal]
Subbas 16'
Baarpyp 8'
Zachtbas 8'
Baarpyp 4' (conisch)
Vlakfluit 2'
Bastrompet 16'
[Onderklavier]
Prestant 8'
Bordoen 8'
Prestant 4'
Roernasaat 2 2/3'
Nachthoorn 2' (open)
Mixtuur 4 Rangen
Vox Humana 8'
[Bovenklavier]
Nachthoorn 8'
Tolkaan 8'
Ital. prestant 4'
Roerfluit 4'
Superoctaaf 2'
Terts 1 3/5'
Superqwint 1 1/3'
Cimbel 3 Rangen
St. Trompet 8'
Tremolo